بهرههایِ متقابلِ نقد ادبی و نقد موسیقایی در حوزۀ آثارِ مکتوب مطالعۀ موردی: «موسیقی شعر» و «پیوند شعر و موسیقی»
نویسنده
چکیده مقاله:
پیوند ادبیات و موسیقی بیش از همه در حوزههایِ موسیقیِ آوازی و موسیقیِ شعر نمود پیدا کرده است. آثارِ مکتوبِ جدید در حوزۀ ادبی ـ موسیقاییِ و پیوند شعر و موسیقیِ آوازی افزونبر «معادلیابی»هایِ متریک و ریتمیک اوزانِ شعرِ فارسی با موضوعهای جدیدی مواجه شده که نقد ادبی از بررسیِ آنها دور مانده است. ازسویِدیگر، «موسیقیِ شعر» با بنمایۀ فرمالیستی، در دهههایِ اخیر، معیارهایِ زیباشناسانهای در نقد و بررسی شعرِ فارسی ارائه کرده و از اصطلاحات موسیقایی همچون موزیکالیته، هارمونی، و ارکستراسیون بهره برده است. حالآنکه، نقد موسیقی دربارۀ آثارِ مکتوبِ «موسیقیِ شعر» تا حد بسیاری سکوت کرده است. پیچیدگی و کمبود منابعِ نظریِ نقد و موانع روانشناختی و جامعهشناختی آن از دلایل انفعالِ نقد ادبی و موسیقایی در این حوزهها بوده است. یافتههای این مقاله نشان میدهد لفظ موسیقی در موسیقیِ شعر با تعریف موسیقیشناسان مغایر است. این یافتهها همچنین روشن میکند که بررسیِ آثارِ مکتوبِ «پیوند شعر و موسیقیِ آوازی» میتواند به رشد و توسعۀ دیدگاههایِ تازۀ عروضی در حوزۀ نقد ادبی کمک شایانی کند. نتایج پژوهش حاضر بهمنزلة مطالعهای بینرشتهای حاوی پیشنهادهایی برای شناخت و افزایشِ بهرههایِ متقابلِ نقد ادبی و نقد موسیقایی است که مهمترین آن پیشنهاد تشکیل گروه مطالعاتی و برگزاریِ همایشهایی با محوریت «نقد شعر و موسیقی» است.
منابع مشابه
پیوند موسیقی و رثا در شعر خنساء
خنساء از بزرگترین زنان شاعر ادب عربی است و در زمینهی رثا چنان مشهور است که کمتر شاعر تازی به پای او میرسد. مرثیههای او در سوگ دو برادرش صخر و معاویه حاکی از احساسات زنانه و عاطفهی سرشار او است. خنساء با انتخاب مجموعهای از گوشنوازترین قوافی و مناسبترین اوزان و بهکارگیری صنایع لفظی و معنویای مثل جناس، طباق، سجع، ترصیع، تسمیط و سایر افزایندههای موسیقایی و ایجاد پیوند بین مضمون و موسیق...
متن کاملترجمه و موسیقی شعر
مقاله حاضر میکوشد جایگاه موسیقی شعر را در ترجمه نشان دهد. به همین دلیل ناگزیر به بحثی کوتاه در باب ذات خود ترجمه و مسائل پیچیده مربوط به آن میپردازد. در آغاز بحث افراد خوش بین نسبت به ترجمه از افراد بدبین متمایز شده و سپس به دو مفهوم بسیار مهم متن اصلی و همچنین مفهوم معنا و یا معنای معنا در زبان و ترجمه به گونه ای فشرده پرداخته میشود. نشان داده میشود که فهم درست از این دو مفهوم مهم میتواند...
متن کاملپیوند موسیقی و رثا در شعر خنساء
خنساء از بزرگترین زنان شاعر ادب عربی است و در زمینهی رثا چنان مشهور است که کمتر شاعر تازی به پای او میرسد. مرثیههای او در سوگ دو برادرش صخر و معاویه حاکی از احساسات زنانه و عاطفهی سرشار او است. خنساء با انتخاب مجموعهای از گوشنوازترین قوافی و مناسبترین اوزان و بهکارگیری صنایع لفظی و معنویای مثل جناس، طباق، سجع، ترصیع، تسمیط و سایر افزایندههای موسیقایی و ایجاد پیوند بین مضمون و موسیق...
متن کاملنقد ساختی-صوری موسیقی درونی در شعر ابن فارض
نقد ادبی در مسیر رو به پیشرفت خود، با رویکردهای متعددی مواجه شد؛ این رویکردها با نگاه بلاغی، اجتماعی و روانشناسی و با چارچوبی بافت محور آغاز و تا رویکرد ساختارگرائی و پساساختارگرائی نظیر: نشانه شناسی و ساختارشکنی و ... با چارچوب فرامتنی امتداد یافت. اما ساختارگرائی، یکی از مهم ترین رویکردهای توصیفی نقد ادبی است که ناقد در آن، به دور از هرگونه متعلقات خارجی تنها به ساختار متن و سطوح مختلف آن...
متن کاملبررسی موسیقی شعر رودکی
رودکی یکی از بزرگترین شاعران فارسی زبان است. با اینکه قسمت عمدهای از آثار او از میان رفته و بخش اندکی از آن به دست ما رسیده است، اما با همین تعداد اندک از اشعار باقی ماندهاش توانسته است خود را به عنوان مهمترین شاعر عصر خود و یکی از مشهورترین شاعران فارسی زبان در تاریخ ادبیات ایران مطرح کند. از آنجا که تعداد اشعار باقی ماندة قبل از رودکی بسیار محدود و معدود است و قبل از او شاعر صاحب دیوانی ندا...
متن کاملفرخی کیمیاگر تلفیق شعر و موسیقی
شعر زبان اسرار دل است ومخلوق عاطفه های حسّاس؛ وشاعری نوعی کیمیاگر ی است در طیف خیال، با واژگان زبان بر تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه، ایهام، تناقص (Paradox) اغراق، سجع، جناس وسایر صنایع لفظی ومعنوی است که همه از عوامل زیبایی آن به شمار می رود. شاعر برای انتقال عواطف خود به دیگران وبرای متأثر ساختن آنان، از زبان یاری همی جوید واین کار گزینش واژههایی را از محفظه ی ذخیرهی الفاظ ایجاب میکند ونیز ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 17 شماره 7
صفحات 93- 105
تاریخ انتشار 2017-12-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023